Lojistikte Navlun Çeşitleri ve Maliyetleri
Navlun Ne Demek?
Genellikle nakliyeciler ve kargo göndermek isteyen şirketler tarafından kullanılan kargo taşımacılığı, aslında okyanus taşımacılığı ile ilgili bir terimdir. Navlun, malların bir ülkeden başka bir ülkeye deniz yoluyla taşınması için ödenen ücrettir.
Ancak günümüzde bu kavram sadece deniz taşımacılığında değil, kara ve hava taşımacılığında da kullanılmaktadır. Ayrıca, yurtiçi taşıma ve uluslararası taşıma için taşıma ücretini tanımlar. Navlun terimi, genişletilmiş anlamı ile günümüzde taşımacılık sektörünün bel kemiğidir ve elbette çoğu zaman KOBİ çalışanlarının ve şoförlerinin günlük yaşamıyla ilişkilendirilir.
Navlun Desteği ve Navlun Teşvikleri
Ekonomik kalkınmayı hızlandırmak için iş dünyasını harekete geçirmek üzere çalışmalarını sürdüren ilgili bakanlıklar, her yıl gözden geçirilen koşullarla yük taşımacılığına yönelik çeşitli sübvansiyon ve teşvikler oluşturuyor. İthalatı, ihracatı ve yurt içi sanayi ve ticaret trafiğini artıran bu teşvikler kara, deniz ve hava taşımacılığında sunulmaktadır.
Navlun Fatura Çeşitleri
Kargo taşımak isteyen firmaların navlun bedelini sevkiyat öncesi ödemesi durumunda konşimento düzenlenir ve “Navlun ödenmiştir / Freight prepaid” ibaresi ile faturaya eklenir. Böylece konşimento taşınan eşyanın yüklenip teslim edildiğini ve navlun borcunun olmadığını ispat eder.
Fatura da taşıma işinin cinsine ve hacmine göre değişmektedir. Yurtiçi ve yurtdışı faturalar farklı şekillerde hazırlanır.
Onaylı Navlun Faturası; Bu fatura türü aynı zamanda “konsolosluk faturası” olarak da bilinir. Bunun nedeni, ithalat için gümrüğe gönderilen orijinal faturaların ithalatçı ülkenin konsoloslukları tarafından tasdik edilmesi zorunluluğudur.
Yerli Navlun Faturası; Gümrük beyannamesi ekinde bir nüshası bulunan ve KDV iadesini içeren iç faturanın eksiksiz doldurulması ve aşağıdaki bilgileri içermesi gerekmektedir.
- İhracatçının adı, unvanı ve adresi,
- Faturanın numarası ve düzenlenme tarihi,
- Malın Türk menşeli ibaresi,
- Malın brüt ağırlığı,
- Teslim ve ödeme şekli,
- Aracı ve muhabir bankaların isimleri,
Türkiyede Navlun Çeşitleri ve Avantajları
Türkiye, jeopolitik konumu ve gelişmiş altyapısı ile çok çeşitli navlun taşımacılığı seçeneklerine ev sahipliği yapmaktadır. Bu taşımacılık yöntemlerinin her biri, kendine has avantajlar ve dezavantajlar sunar.
Deniz Yolu Taşımacılığı; büyük hacimli ve ağır yüklerin uzun mesafeler boyunca maliyet etkin bir şekilde taşınması için idealdir. Geniş yük kapasitesi sunar, ancak hız açısından diğer taşıma yöntemlerinden daha yavaştır. Ayrıca, kötü hava koşulları ve deniz şartlarından olumsuz etkilenebilir, bu da zamanlamada belirsizliklere yol açabilir.
Kara Yolu Taşımacılığı; esneklik ve erişilebilirlik açısından öne çıkar. Varış noktalarına doğrudan teslimat yapabilme ve güzergah üzerinde değişiklik yapabilme imkanı sunar. Kısa ve orta mesafeler için hızlı ve etkili bir çözüm sağlar. Ancak, sınırlı kapasiteye sahip olması ve trafik ile hava koşullarından etkilenmesi gibi dezavantajları vardır.
Hava Yolu Taşımacılığı; acil ve değerli yüklerin taşınması için en hızlı yöntemdir ve küresel erişim sağlar. Ancak, bu hız ve erişilebilirlik, yüksek maliyetler ve kapasite ile boyut kısıtlamaları gibi dezavantajlarla birlikte gelir. Büyük veya ağır yükler için uygun olmayabilir.
Demiryolu Taşımacılığı; özellikle çevre dostu ve maliyet etkin bir seçenek olarak dikkat çeker. Karbon salımı daha düşüktür ve büyük hacimli yükler için uygundur. Ancak, güzergah sınırlamaları ve esneklik eksikliği gibi dezavantajlara sahiptir. Demiryolu hattının olmadığı yerlere ulaşım sağlayamaz ve kara yolu kadar esnek değildir.
Navlun Sözleşmesi Nedir?
Navlun sözleşmesi ile, bedelin kimin tarafından ödeneceği kolayca belirlenir. ”Freight Collect” navlun ödemesinin ithalatçı, yani alıcı tarafından ödeneceğini beyan eden bir ibaredir. ”Freight Prepaid” ise navlun bedelinin ihracatçı tarafından ödeneceğini gösteren, alıcının herhangi bir ücret ödememesi için belirtilen ibaredir. Navlun sözleşmesinde yer alan bu iki farklı navlun ödeme şekli, aynı zamanda konşimento, karayolu taşıma belgeleri (CMR), havayolu taşıma belgeleri, multimodal konşimento gibi tüm taşıma türlerini kapsayan belge ve sözleşmeler içerisinde yer alır. Navlun sözleşmesinde bulunması gereken ek unsurlar şu şekilde incelenebilir;
Taşıma yapmak isteyen kişinin tüm taşıma kriterlerini yerine getirerek taşıma kabul belgesini elinde bulundurması,
- Malın, hangi taşıma türü kullanılacaksa o taşıma türüne elverişli olması,
- Seçilen taşıma türüne uygun sevkiyatın yapılması,
- Taşıma yapılacak aracın yüke/yüklere uygun olarak temin edilmesi,
- Taşıma karşılığının bir bedele tabi olması gerektiği gibi maddeler, navlun belgesi içerisinde yer almalıdır.
Ayrıca, sözleşme taraflarının bilmesi gereken bazı durumlar vardır. Navlun Sözleşmesinin sonlandırılacağı durumlar şunlardır:
- Devlet tarafından taşıma aracına el konulması,
- Savaş veya askeri durumlar,
- Yükleme ve boşaltma yerlerine el konulması,
Etkin ve düzenli taşımacılık için sözleşmede yer alması gereken bilgiler şunlardır:
- Taşıyıcı firmanın adı ve iletişim bilgileri,
- Taşınacak malın türü,
- Taşınacak malın tonajı,
- Ödeme biçimi,
- Yük miktarı,
- Kalkış ve varış noktaları,
- Taşıma ve teslimat yöntemi,
- Yük için uygun araç seçimi,
- Sözleşme tarihi,
- Yüklerin taşıma koşulları gibi bilgilerin açıkça belirtilmesi gereklidir.
Taşımacılıkta Navlun Maliyetlerini Etkileyen Unsurlar
İthalat ve ihracat işlemleri gerçekleştiren bireyler ve şirketler için navlun masrafları büyük bir öneme sahiptir. Bir firmanın üretim maliyeti, pazar fiyatı ve ürünlerin sevk edileceği ülke gibi faktörler, navlun değerlendirmesi yapılarak belirlenir. Navlun, sadece bireysel veya kurumsal etkilere maruz kalmaz; aynı zamanda bir dizi etken tarafından da şekillendirilir. Bu etkenler şu şekilde sıralanabilir:
- Boyut ve Ağırlık: Navlun maliyetine doğrudan etki eden unsurlardan biri yükün boyutudur. Yüklerin bir konteyneri tamamen doldurup doldurmadığı (parsiyel yük) gibi faktörler de hesaplamalarda dikkate alınır.
- Rotalar: Belirli bir güzergahta yoğunluk, navlun ücretlerini etkileyen önemli faktörlerdendir. İhracat açısından yoğun bir rotada, rekabetin yüksek olması navlun maliyetlerini düşürebilir.
- Konteyner Tipi ve Özellikleri: Yükler için seçilen konteyner türleri ve özellikleri, navlun hesaplamasında önemli bir rol oynar. Örneğin, 20 feetlik bir konteyner ile 40 feetlik bir konteyner için navlun hesaplamaları farklı olur. Ayrıca, bozulabilir gıdaların taşınması gibi durumlarda konteynerin soğutma özelliği gibi özellikler, navlun maliyetine direkt etki eder. Canlı hayvan taşımacılığı gibi özel durumlarda, standartlara uygun konteyner seçimi ve buna göre yapılan navlun hesaplaması da önem taşır.
- Taşıma Süresi: Yükün başlangıç noktasından varış noktasına kadar geçen süreye taşıma veya transit süresi denir. Bu sürenin uzaması, navlun maliyetinin artması anlamına gelir. Bu nedenle, taşımacılık işlemlerinin hızlı bir şekilde tamamlanması, navlun açısından önemlidir.
Turu Lojistik olarak, tüm taşımacılık alanlarında en yüksek kalitede hizmet sunmayı hedefliyoruz. Uzman ekibimiz ve operasyonel yeteneklerimizle hem ekonomik hem de pratik bir taşımacılık süreci sağlamaya devam ediyoruz. Lojistikle ilgili tüm sorularınız için bizlerle iletişim kurabilirsiniz.